Friday, November 29, 2019

આપણા બૌધ્ધીક પછાતપણાની શરૂઆત ક્યારે થઇ?

આપણા બૌધ્ધીક પછાતપણાની શરૂઆત ક્યારે થઇ?

જે દિવસે રામરાજ્યમાં રુષીમુનીઓ અને પંડિતોના ઉપદેશથી શ્રી રામે શમ્બુક નામના અબ્રાહ્મણને તપ કરતો ( જ્ઞાન મેળવતો) અટકાવ્યો, કૌરવ– પાંડવ રાજ્યમાં રાજગુરૂ દ્રોણાચાર્યે અર્જુન અને બીજા રાજકુંવરોની તરફેણમાં સ્વબુધ્ધી અને સ્વપુરૂષાર્થથી બાણવિધ્યામાં નિપુણતા મેળવેલ એકલવ્યનો જમણા હાથનો અંગુઠો હોંશીયારીથી ગુરૂદક્ષિણામાં પડાવી લીધો તે દિવસથી હીદું સમાજમાં જ્ઞાનપ્રાપ્તીનો હક્ક ફક્ત બ્રાહ્મણો સિવાય કોઇનો નથી ત્યારથી દેશમાં જ્ઞાનનો અંધકારયુગ શરૂ થઇ ગયો છે.

બ્રીટીશરોના આગમનપછી અને રાજારામમોહનરાય, મહાત્મા જ્યોતીબા ફુલે અને બાબાસાહેબ આંબડકર જેવા અનેક માનવવાદીઓના અથાગ પ્રયત્નો પછી પણ વર્તમાન રાજ્યકર્તાઓની અને સમાજની  આધુનીક જ્ઞાન વિરોધી માનસિકતા હજુ અકબંધ છે. તેનો પુરાવો આપણને બનારસ હીંદુ યુની ના પ્રો. ફીરોજખાનની સંસ્કૃતના પ્રોફેસર તરીકેની નિમણુકના વિવાદમાં, અને જેએનયુ સામેની મોદી સરકારની શિક્ષણનિતીમાં આંખે ઉડીને વળગે છે.

અરે, આપણા દેશના તમામ નાગરીકોને સરળતાથી અને સસ્તુ પ્રાથમીક શિક્ષણથી માંડીને ઉચ્ચશિક્ષણનું જ્ઞાન ઉપલબ્ધ થાય તે માટેની નાણાંકીય સગવડો પુરી પાડવામાં આઝાદી પછીની તમામ રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારોએ અક્ષમ્ય ઘોર બેદરકારી ઇરાદાપુર્વક કરી છે. દરેક બજેટમાં શિક્ષણ માટે કેટલા નાણાં ફાળવવામાં આવે છે તેના પરથી પણ સાબિત થશે. સને ૨૦૧૪ પછીની મોદી સરકારનો તેમાં પ્રથમ નંબર આવે છે. આ સરકારે તો શિક્ષણનું ઇરાદાપુર્વક ખાનગીકરણ કરીને તે સમાજના કયા વર્ગો અને હિતો માટે રાજ્ય કરે છે તે સાબિત કરવાની આપણા માટે જરૂર જ નથી.

આમ સદીઓ અને પરંપરાથી ચાલુ રહેલી જ્ઞાનવીરોધી માનસીકતા આપણા સર્વપ્રકારના પછાતપણા માટે સંપુર્ણ જવાબદાર છે.


--

Thursday, November 28, 2019

દેશ તરીકે કઇ દિશામાં જવું છે?


દેશ તરીકે કઇ દિશામાં જવું છે?

બે રસ્તા છે.એક ચીલા ચાલુ ને બીજો આર્ષદ્રષ્ટા ( Visionary)

(1)    સુપ્રીમ કોર્ટે રામમંદીર–બાબરી મસ્જીદ કેસમાં મિલકત કોની છે ( ટાઇટલએન્ડ પઝેશન સુય્ટ) તે નક્કી કરતાં સાબીત થયું કે દાવાવાળી મીલકતની માલીકી ઝઘડતા પક્ષકરોમાંથી કોઇની નથી.

(2)    કાયદા પ્રમાણે ચુકાદો આપવાને બદલે સુપ્રીમ કોર્ટે તેની સત્તાની ખાસ કલમ ૧૪૨નો ઉપયોગ કરીને વિવાદિત સ્થળ જેનો હાલનો કબજો સંપાદિત કરેલ જમીન કેન્દ્ર સરકારના કબજા–માલીકીની હોવાથી તેને હુકમ કર્યો કે સદર સ્થળ પર એક ટ્રસ્ટ બનાવી ત્યાં રામમંદિર બનાવવું અને યોગ્ય સ્થળે અયોધ્યામાં જ પાંચ એકર જમીન મસ્જીદ બનાવવા વિવાદિત સ્થળના પક્ષકાર સુન્ની વક્ફ બોર્ડને આપવાનું ઠરાવ્યું.

(3)    સમગ્ર વિવાદના અગત્યના પક્ષ કરતા સુની વક્ફ બોર્ડે સદર ચુકાદા પર રીવ્યુપિટીશન કે અપીલ ન કરાવાનો શાણપણ ભરેલો યુગવર્તક અને આર્ષદ્રષ્ટ્રા નિર્ણય લીધો. જે દેશના તમામ નાગરીકો માટે અને ખાસ કરીને હીંદુઓ માટે સંપુર્ણ આવકાર્ય અને હિતાવહ છે.

(૪) તેની સામે એક બીજો ગંભીર બનાવ બનારસ હીંદુ વીશ્વવિધ્યાલયમાં બન્યો છે. બનારસ હીંદુ વીશ્વવિધ્યાલયમાં એક સંસ્કૃતના પ્રોફેસરની પોસ્ટ ખાલી પડી હતી. પસંદગી સમિતિએ સર્વાનુમતે પ્રો. ફીરોજખાનને તમામ અન્ય ઉમેદવારોની સરખામણીમાં શ્રૈષ્ઠ ઉમેદવાર તરીકે પસંદ કર્યા છે. સંસ્થાના ચાલુ પ્રોફેસરોએ માહિતિ મુજબ વડાપ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતીને પ્રો ફીરોજખાનની નીમણુક રદ કરવા ઘણા બધા મેમોરન્ડમ મોકલ્યા છે. જાણે કે દેશમાં કાયદાનું શાસન જ ન હોય. અને દરેક નિર્ણયની અબાધિત અને આખરી સત્તા વડાપ્રધાન વી. પાસે જ હોય! વીશ્વવિધ્યાલયના વિધ્યાર્થોનI દલીલ છે કે વૈદીક ધર્મ એક જન્મે મુસ્લીમ માણસ કેવી રીતે ભણાવી શકે? આ બધાને કોણ સમજાવે કે પ્રોફેસરે સંસ્કૃત એક વિષય અભ્યાસ ક્રમના ભાગ તરીકે ભણાવવાનો છે. કોઇ ધર્મના પ્રચાર કે વિરોધ માટે ભણાવવાનો નથી. અમેરીકા જેવા દુનિયાના સર્વોચ્ચ મુડીવાદી દેશમાં કાર્લ માર્કસ, લેનીન અને સામ્યવાદના વિષયો દરેક વિશ્વવિધ્યાલયમાં સંપુર્ણ વિગતે ભણાવવામાં આવે છે. તેમ છતાં ત્યાં કોઇ અર્બન નક્ષલો પેદા થતા નથી!

આપણા માટે પ્રશ્ન એ છે કે આધુનીક જ્ઞાન ને ધર્મ અને માનવીના જન્મની કોમ,જ્ઞાતિ, જાતિ,પ્રદેશ કે રાષ્ટ્ર સાથે શું સંબંધ? આપણા બંધારણના આમુખમાં પહેલા શબ્દો છે " અમે ભારતના લોકો ". બંધારણે અમે શબ્દનો ઉલ્લ્ખ કર્યો છે. ઉપર જણાવેલી સંકિર્ણ ઓળખોનો ઉલ્લ્ખ કરેલો નથી. જો આપણા દેશમાં કોઇપણ નાગરીકોને જે તે સંકિર્ણ ઓળખોને આધારે જે બધાએ સખત શૈક્ષણીક મહેનત કરીને મેળવેલ જ્ઞાન, કુશળતા અને વિશિષ્ટતાને ધોરણે કામ કરતા રોકવામાં આવશે તો દેશનું ભવિષ્ય કોના હાથમાં જશે અને તેના પરિણામો કેવા આવશે તે આજુબાજુના પડોશી દેશોના નાગરીકોને પુછી જુઓ? તાલેબાનો અને આતંકવાદીઓને બનાવવાની ફેકટરીઓ દેશના વીશ્વવિધ્યાલયો નથી તે સમજી લેવાની તાત્કાલીક જરૂર આજે પહેલાં ક્યારે નહતી.

--

Saturday, November 23, 2019

ABC of Rationalism part -22.dated 24-11-19

JNU Impasse



WRITE FOR TOI BLOGS

JNU's crisis matters much beyond JNU – Public higher education should not be compromised

November 23, 2019, 3:00 AM IST Sanjay Kumar in TOI Edit Page | Edit PageIndia | TOI

The JNU impasse is important not just for the JNU community. It is important for the entire country as it mirrors the watershed in India's entire public education system. While central and state governments may not openly acknowledge their intention to privatise the public educational institutions, their actions indicate that they are least interested in rejuvenating the public education system.

The country's political masters are elected on the assurance of improving governance in every field, which ought to include the public education system. The JNU impasse is a failure of JNU's leadership. The series of events in JNU in the last few years demonstrate that there is serious mistrust between the JNU leadership on the one hand, and faculty and students on the other.

A world that does not understand the importance of higher education, including of liberal education, will always stand against the voice of JNU students and for that matter students of any other university. The fee hike at JNU is not a standalone activity, but a well-designed strategy of forces that are willing to cedeસોંપી દેવું public control of higher education. Fee hikes are also happening in various colleges of Delhi University and other universities across the country. Rather than filling out vacant posts in various universities, regularly updating the curriculum, strengthening the research ecosystem, university leaders keep experimenting heavily on the students.

India cannot afford to mess with the public education system for at least 50 years or so. Public education is the foundation of human progress. Investment in education is real and long-term. It strengthens ability to navigate and solve challenges humanity will face in coming times.

Universities like JNU, DU, Allahabad University, Patna University and other public universities have produced thousands of able ministers, bureaucrats, scientists, journalists, development activists and so forth. Two Cabinet ministers in the current central government are from JNU and there are so many serving in state governments.

JNU and other universities like it groom the overall personality of students. These universities are leadership labs, which provide a unique platform and environment to students from diverse regions and backgrounds and help them to become leaders in any area they choose. As a developing nation, India still needs to support the students that aspire to pursue higher education.

Investment in higher public education would always remain a wise use of taxpayers' money. Else children of even taxpayers would end up repaying loans for many years, if they need to pay high fees as in Western countries. Indian public universities need leaders who believe in the wisdom of retaining and improving the public education system rather than privatising courses and hostels.

It is indeed hard for every citizen to understand the reasons why students are protesting. It is not wise to see JNU in its current form of protests and make a judgment. Look, instead, at the list of alumni JNU and other public universities have produced. They are not lesser nationalists in any way. They are serving across the country and humanity beyond geographies. Moreover, it's not that the JNU protest is the first and last one by university students. Protests and strong differences of opinion are attributes of any democracy.

Higher education should not be politicised. History will not forgive us for our biases against institutions that are strong pillars of the nation building process.

The students of JNU should also understand that the entire nation has been watching them. They should definitely protest within the ambit of the law. It is very important for students of public educational institutions to also speak up whenever the quality of teaching is compromised, and not just around the issue of fees and hostels. The country is investing in citizens of tomorrow with good quality education, which they should never forget.

( The writer, a JNU alumnus, is currently serving as India country Director of the Mittal Institute. Harward University. By Courtesy with TOI dated 23-11-19.)

DISCLAIMER : Views expressed above are the author's own.

 

--