રાજકીય RSS નું ગૌરવ અને પૂર્વગ્રહો - સંજય કે. ઝા(૩૧/ઓગસ્ટ/૨૦૨૫)
( દિલ્હી મુકામે વિજ્ઞાનભવનમાં ત્રણ દિવસ ૨૬–૨૭–૨૮ ઓગસ્ટ સરસંચાલક મો. ભાગવતે રજુ કરેલા વિચારોનો ટુંકમાં કરેલો ભાવાનુવાદ)
સંઘને ખુશ રાખવા માટે મુસ્લિમોએ બલિદાન આપતા રહેવું જોઈએ. છેવટે, ભાગવતે કહ્યું છે કે સંઘના કાર્યકરોએ સમગ્ર વિશ્વ માટે સારા આચરણ, નૈતિકતા અને કરુણાના મોડેલ બનવું જોઈએ. આવા પાત્રનું નિર્માણ ફક્ત મુસ્લિમ બલિદાન પર જ થઈ શકે છે.
રાજકારણમાં જાહેરમાં દેખાવ કરવો એ મોટા જોખમોથી ભરપૂર છે. વધુ ઊંડાણપૂર્વક શોધ કરો. સંદેશાઓને ભ્રામક બનાવતી બાબત એ છે કે ઉદારવાદી ઉદ્દેશ્યને છુપાવવા માટે ઉદારવાદી આડંબરી વાકછટાનો ચતુરાઈપૂર્વક ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના વડા મોહન ભાગવતનો તાજેતરનો ત્રણ દિવસનો ઉપદેશ તેનું ઉદાહરણ છે.
ભાગવત દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાયેલા તર્ક અને રૂપકો લોકશાહી માનસિકતા સૂચવે છે. તેમણે એકતા નહીં, પણ પોતાના ધાર્મિક વિશ્વાસને અનુસરવાની સ્વતંત્રતા અને વૈશ્વિક શાંતિની વાત કરી છે. "વિવિધતા વિશ્વની સુંદરતામાં વધારો કરે છે," તેમણે ખૂબ જ સુંદર દલીલ કરી. "સબ એક હૈં, સબ અપને હૈં," ગીતાત્મક અભિવ્યક્તિઓ કાનમાં સંગીત જેવી હતી. તેમણે ગાંધી, ટાગોર, વિવેકાનંદ અને રામકૃષ્ણ પરમહંસને ટાંક્યા, સાવરકર કે ગોલવલકરને નહીં. વારંવાર ભાર મૂકતા કે આરએસએસ ભારતને શાંતિપૂર્ણ સહઅસ્તિત્વના હેતુમાં યોગદાન આપવા માટે 'વિશ્વગુરુ' બનાવવાની ઇચ્છા ધરાવે છે, તેમણે કહ્યું, "તમારા પોતાના માર્ગને અનુસરો પણ બીજાના વિશ્વાસનો આદર કરો."
આ ઉમદા પ્રસ્તાવ સાથે કોણ ઝઘડો કરી શકે? તેઓ સ્પષ્ટ હતા, ભારપૂર્વક કહેતા હતા કે, "અલગ અલગ રસ્તા છે. પણ આપણે એક છીએ. વિષયવસ્તુ એક જ છે. રસ્તાઓ પર લડશો નહીં. રાસ્તે કો લેકર ઝગડા મત કરો." તો, આરએસએસમાં શું સમસ્યા છે? થોડું ખંખેરો તો વાસ્તવિક ચહેરો બહાર આવે છે. શબ્દો અને કાર્યો વચ્ચેનું અંતર દેખાય છે. વિચારશીલ મનને પરેશાન કરતો પ્રશ્ન એ છે કે: જો આરએસએસ પાસે આવા ઉમદા ઉદ્દેશ્યો છે, તો તેઓ બંધારણીય યોજના હેઠળ તેમને કેમ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી? તેઓ હિન્દુ રાષ્ટ્ર શા માટે શોધે છે?
ભાગવતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તેઓ એવા હિન્દુ રાષ્ટ્ર માટે કામ કરી રહ્યા છે જ્યાં મુસ્લિમો, ખ્રિસ્તીઓ અને અન્ય લઘુમતીઓને પોતાનો માર્ગ અપનાવવાની સ્વતંત્રતા હશે. "કોઈને પણ બાકાત રાખવામાં આવશે નહીં," તેમણે ભારપૂર્વક કહ્યું. શું એનો અર્થ એ છે કે RSS ઇચ્છે છે કે અન્ય ધર્મોના અનુયાયીઓ સમાનતાની બંધારણીય ગેરંટીનો આનંદ માણવાને બદલે હિન્દુઓ પર દયાળુ રહેવાનો વિશ્વાસ રાખે? ભાગવતના ઉપદેશોનો સાર ઉદારતા અને શૌર્યની ખાતરી હતી, અધિકારો અને ન્યાયની શક્તિનો નહીં. અંતે, તેમણે જાહેર કર્યું, "આખા દેશને મારે સંઘ બનવો પડશે."
જો લઘુમતીઓ, રાજકીય હરીફો અને ટીકાકારો તેમના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન અનુભવી રહ્યા છે. જ્યારે દેશનો માત્ર એક ભાગ સંઘનો ભાગ છે, તો જો સંઘ સંપૂર્ણ દેશ પર નિયંત્રણ મેળવે તો શું થશે? 11 વર્ષના હિન્દુત્વ શાસન પછી, મુસ્લિમોનો અવાજ નબળો પડી ગયો છે - 2024 માં, પ્રથમ વખત, એક પણ મુસ્લિમ વિના કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની રચના કરવામાં આવી છે. તેમના આજીવિકાના રસ્તાઓ વધુ મર્યાદિત બની ગયા છે. જો હિન્દુત્વના સમર્થકો, જેઓ ભારતને વિશ્વગુરુનો દરજ્જો આપવાનું વચન આપે છે, તો આજે મુસ્લિમ નાગરિકના હૃદયના ધબકારા સાંભળે, તો તેઓ અહેમદ ફરાઝ દ્વારા લખાયેલા આ શેર, "બસ્તિયાં ચાંદ-સીતારોંમેં બસાને વાલોં/મેરી દુનિયાકી તો બુઝતી જાતી હૈં ચિરાગ" જેવું કંઈક સાંભળવા માટે તૈયાર છે.
ઇતિહાસ અને દંભ–
RSS વડાએ કહ્યું કે જ્યારે તેઓ આક્રમણકારોના નામ ભૂંસી નાખવાનું સમર્થન કરે છે, ત્યારે તેઓ મુસ્લિમો વિરુદ્ધ બોલતા નથી. "કોઈ પણ સ્થળનું નામ આક્રમણકારોના નામ પર રાખવું જોઈએ નહીં. (સ્વતંત્રતા સેનાની) અશફાકુલ્લા ખાન અને (સૈનિક) અબ્દુલ હમીદના નામ સ્વીકાર્ય છે," તેમણે સ્પષ્ટતા કરી. તેથી, RSS નક્કી કરશે કે કોણ સારો અને સ્વીકાર્ય મુસ્લિમ છે. સામાજિક અને રાજકીય પરિસ્થિતિઓના આધારે, તેઓ નક્કી કરશે કે કયો મુસ્લિમ ભારતમાં રહી શકે છે અને કોને પાકિસ્તાન જવાનું કહેવામાં આવશે. કર્નલ સોફિયા કુરેશીને સહન કરવામાં આવશે કારણ કે તે ભારતીય સેનાના પરાક્રમો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને દિલ્હી યુનિ.ના પ્રોફેસર અલી ખાન મહમુદબાદને વાજબી પ્રશ્નો પૂછવા બદલ પીછો કરવામાં આવશે. વિશ્વ શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરનારાઓના હૃદયમાં લઘુમતીઓ માટે આ શરતી સ્નેહ, અને છતાં ગાઝામાં નરસંહારનો આરોપ મૂકાયેલા બેન્જામિન નેતન્યાહૂ પ્રત્યે તેમની અવિરત પ્રશંસાનો દેખાડો કરે છે, તે નિઃશંકપણે મૂંઝવણભર્યું છે.
ભાગવતે દલીલ કરી હતી કે વિવિધ ધર્મોનું પાલન કરવા છતાં, ભારતીયોમાં એક સામાન્ય સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક લક્ષણ છે, તેથી "સામગ્રી" સમાન હતી. કહેવાની જરૂર નથી કે ભાગવતે સમજાવ્યું ન હતું કે શા માટે હિન્દુ રાષ્ટ્રના મૂળ હિમાયતી સાવરકરે લખ્યું હતું કે "
મુસ્લિમો અને ખ્રિસ્તીઓને હિન્દુઓ સાથે સમાનતા આપી શકાતી નથી, કારણ કે તેઓ "હિન્દુ-સ્થાન" ને તેમની પવિત્ર ભૂમિ માનતા નથી."
સાવરકરે મુસ્લિમો અને ખ્રિસ્તીઓને ભારતમાં રહેવાની શરતી મંજૂરી આપતા કહ્યું, "...અમે ક્યારેય લઘુમતીઓના ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને ભાષાના રક્ષણની ખાતરી આપીશું નહી. પરંતુ હિન્દુઓને તેમના ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને ભાષાનું રક્ષણ કરવાની સમાન સ્વતંત્રતા પર તેમના તરફથી કોઈપણ આક્રમણને હવે સહન કરીશું નહીં." જમણેરી કટ્ટરપંથીઓનું સહિષ્ણુતાનું સ્તર એટલું નાજુક છે કે તેઓ મહાત્મા ગાંધીને પણ સહન કરી શકતા નથી. મહાન સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, જવાહરલાલ નેહરુ, તેમના માટે સૌથી વધારે ઘૃણાપાત્ર વ્યક્તિ છે.
આર એસએસના બીજા સરસંચાલક એમ. એસ. ગોલવાલકર(૧૯૦૬–૧૯૭૩)ની " એડોલ્ફ હિટલરના સત્તા કાળમાં યહુદીઓને ધિક્કારવા માટે જર્મનવંશીયતા સર્વોપરી છે" તેવી કુખ્યાત ટિપ્પ્ણી કરીને આવકારી હતી. તેથી જર્મન પ્રજા(આર્યન વંશીય)વીશ્વ પર સત્તા પ્રાપ્ત કરવા પુર્વ નિર્મિત છે.ભિન્ન ભિન્ન વંશીય જાતીઓનું એકબીજામાં એકરુપ થઇને સામાજીક રીતે સમરસ (to be assimilated into one united whole) થઇ જવું અશક્ય છે. સંઘ પરિવારને દેશના તમામ નાગરિકોને લેશમાત્ર ભેદભાવ વિના બંધારણે બક્ષેલી સમાનતા માન્ય નથી. તેઓ ઇચ્છે છે કે લઘુમતીઓ હિન્દુઓની સદ્ભાવના અને દયા પર ટકી રહે. ભુતકાળના કે વર્તમાન સંઘના કોઇ વડાએ અત્યાર સુધી પેલા બીજા સરસંચાલક ગોલવાલકરની 'જર્મનવંશીય સર્વોપરિતા' વાળી ટીપ્પણી પર કોઇ સ્પષ્ટતા કરી નથી.
ચારિત્ર્ય નિર્માણ મિશન–
ભાગવતે ચારિત્ર્ય નિર્માણ પર અસાધારણ ભાર મૂક્યો. તેમણે લોકોને કહ્યું કે તેઓ પોતે જુએ કે RSS કાર્યકરો કેટલા શિસ્તબદ્ધ અને કર્તવ્યનિષ્ઠ છે! તેમણે "વિચાર, સંસ્કાર અને વ્યવહાર" - વિચાર, ઉછેર અને વર્તન - ની શુદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો. તેમણે શુદ્ધતા, સરળતા અને સમગ્ર માનવજાત માટે પ્રેમને પ્રશિક્ષિત RSS કાર્યકર્તાના ગુણો તરીકે પણ ઉલ્લેખ કર્યો.
જે લોકો નાગપુરના રેશીમ બાગમાં RSSના ઉમદા લોકોને જોવા માટે જઈ શકતા નથી તેઓ પોતાની આસપાસ જોઈ શકે છે અને એક ઝલક મેળવી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી. તેમના પર વિપક્ષ દ્વારા વિભાજનકારી રાજકારણ, જૂઠાણા, ક્રોની મૂડીવાદ અને પારદર્શિતા અને જવાબદારીના અભાવનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. ભાગવતે પૂછ્યું, "શું તમે કોઈ RSS કાર્યકર્તાને હિંસા અને આક્રમક વર્તનમાં સંડોવતા જોયો છે?" તેમણે કહ્યું, "અમે મહત્તમ લોકોના મહત્તમ ભલાથી સંતુષ્ટ નથી. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે સર્વ ભવન્તી સુખિનઃ - દરેક વ્યક્તિ ખુશ રહે." તેમણે ગાંધીજીના સિદ્ધાંતો, અંતરાત્મા વિના આનંદ, નૈતિકતા વિના વાણિજ્ય, બલિદાન વિના ધર્મ... વગેરેનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે રાષ્ટ્રને કૌટુંબિક મૂલ્યો, વ્યક્તિગત અખંડિતતા, પરંપરાગત પોશાક અને ખોરાકનું રક્ષણ અને સામાજિક આચરણ પર વ્યાખ્યાન આપ્યું.
શું RSS દ્વારા તાલીમ પામેલા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ ખરેખર કરુણા અને શાંતિના રાજદૂત છે? સારું, ખરાબ ઉદાહરણો ન જુઓ. ભાગવતે રચનાત્મક વિચારસરણીની સલાહ આપી છે. એવું ન કહો કે ભાજપના મુખ્યમંત્રીઓ અલી-બજરંગબલી અને અમે 80--પેલા20 વિશે વાત કરે છે. "ગોલી મારો સાલો કો" અને "હરમજાદે વિરુદ્ધ રામઝાદે" જેવા નારા લગાવનારા મંત્રીઓને ભૂલી જાઓ. અથવા નકલી એન્કાઉન્ટર, અપહરણ અને હત્યામાં સંડોવણીના આરોપોનો સામનો કરનારા મંત્રીઓને ભૂલી જાઓ. દરેક તહેવાર પર મસ્જિદોની બહાર ભેગા થઈને મુસ્લિમો વિરુદ્ધ ખરાબ શબ્દો બોલતા ભટકતા યુવાનોને અવગણો. ના, કોને પ્રેમ કરવો, શું ખાવું અને શું પહેરવું તે નક્કી કરતી જાગ્રત ગેંગ વિશે વિચારશો નહીં. અથવા લિંચિંગ વિશે વિચારશો નહીં. મુસ્લિમ વિક્રેતાઓનો બહિષ્કાર કરવા માટે બોલાવતા ગુંડાઓને તમારા વિચારને બગાડવા ન દો. જો "નૈતિકતા વિનાના વાણિજ્ય" વિશે વિચારતી વખતે મૂડીવાદીઓ મનમાં દોડી જાય, તો મન બંધ કરી દો.
ભાગવતે પરંપરાના સંરક્ષણની હિમાયત કરી છે. શું આનો અર્થ એ છે કે મુસ્લિમો જાહેર સ્થળોએ મુક્તપણે નમાઝ અદા કરી શકે? જેમ હિન્દુઓ એરપોર્ટ પર, ટ્રેનોમાં અને બજારોમાં કોઈપણ અવરોધ વિના ભજન ગાય છે? મુસ્લિમ મહિલાઓ તેમના પરંપરાગત પોશાક અને બુરખા પહેરે છે તો આટલો બધો હોબાળો શા માટે? આખા શ્રાવણ મહિના દરમિયાન માંસ અને માછલીની દુકાનો બળજબરીથી કેમ બંધ રાખવામાં આવે છે? ઓહ! નાના વિચલનો કહેવાય માટે દરગુજર!. સંમત.
પરંતુ મથુરા અને કાશી માટે રામ મંદિર જેવા આંદોલનોને શા માટે મંજૂરી આપવી? નફરત અને રક્તપાતનો બીજો તબક્કો? ભાગવતે કહ્યું કે આ ફક્ત ત્રણ સ્થળો છે અને મુસ્લિમોએ મોટા હૃદયવાળા અને ખાલી થવાનું સૂચન કર્યું. ગાંધીના તે પવિત્ર સિદ્ધાંતને યાદ રાખો જે ભાગવતે ટાંક્યો હતો: ( By Courtesy- The wire)
( દિલ્હી મુકામે વિજ્ઞાનભવનમાં ત્રણ દિવસ ૨૬–૨૭–૨૮ ઓગસ્ટ સરસંચાલક મો. ભાગવતે રજુ કરેલા વિચારોનો ટુંકમાં કરેલો ભાવાનુવાદ)
સંઘને ખુશ રાખવા માટે મુસ્લિમોએ બલિદાન આપતા રહેવું જોઈએ. છેવટે, ભાગવતે કહ્યું છે કે સંઘના કાર્યકરોએ સમગ્ર વિશ્વ માટે સારા આચરણ, નૈતિકતા અને કરુણાના મોડેલ બનવું જોઈએ. આવા પાત્રનું નિર્માણ ફક્ત મુસ્લિમ બલિદાન પર જ થઈ શકે છે.
રાજકારણમાં જાહેરમાં દેખાવ કરવો એ મોટા જોખમોથી ભરપૂર છે. વધુ ઊંડાણપૂર્વક શોધ કરો. સંદેશાઓને ભ્રામક બનાવતી બાબત એ છે કે ઉદારવાદી ઉદ્દેશ્યને છુપાવવા માટે ઉદારવાદી આડંબરી વાકછટાનો ચતુરાઈપૂર્વક ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. રાષ્ટ્રીય સ્વયંસેવક સંઘના વડા મોહન ભાગવતનો તાજેતરનો ત્રણ દિવસનો ઉપદેશ તેનું ઉદાહરણ છે.
ભાગવત દ્વારા ઉપયોગમાં લેવાયેલા તર્ક અને રૂપકો લોકશાહી માનસિકતા સૂચવે છે. તેમણે એકતા નહીં, પણ પોતાના ધાર્મિક વિશ્વાસને અનુસરવાની સ્વતંત્રતા અને વૈશ્વિક શાંતિની વાત કરી છે. "વિવિધતા વિશ્વની સુંદરતામાં વધારો કરે છે," તેમણે ખૂબ જ સુંદર દલીલ કરી. "સબ એક હૈં, સબ અપને હૈં," ગીતાત્મક અભિવ્યક્તિઓ કાનમાં સંગીત જેવી હતી. તેમણે ગાંધી, ટાગોર, વિવેકાનંદ અને રામકૃષ્ણ પરમહંસને ટાંક્યા, સાવરકર કે ગોલવલકરને નહીં. વારંવાર ભાર મૂકતા કે આરએસએસ ભારતને શાંતિપૂર્ણ સહઅસ્તિત્વના હેતુમાં યોગદાન આપવા માટે 'વિશ્વગુરુ' બનાવવાની ઇચ્છા ધરાવે છે, તેમણે કહ્યું, "તમારા પોતાના માર્ગને અનુસરો પણ બીજાના વિશ્વાસનો આદર કરો."
આ ઉમદા પ્રસ્તાવ સાથે કોણ ઝઘડો કરી શકે? તેઓ સ્પષ્ટ હતા, ભારપૂર્વક કહેતા હતા કે, "અલગ અલગ રસ્તા છે. પણ આપણે એક છીએ. વિષયવસ્તુ એક જ છે. રસ્તાઓ પર લડશો નહીં. રાસ્તે કો લેકર ઝગડા મત કરો." તો, આરએસએસમાં શું સમસ્યા છે? થોડું ખંખેરો તો વાસ્તવિક ચહેરો બહાર આવે છે. શબ્દો અને કાર્યો વચ્ચેનું અંતર દેખાય છે. વિચારશીલ મનને પરેશાન કરતો પ્રશ્ન એ છે કે: જો આરએસએસ પાસે આવા ઉમદા ઉદ્દેશ્યો છે, તો તેઓ બંધારણીય યોજના હેઠળ તેમને કેમ પ્રાપ્ત કરી શકતા નથી? તેઓ હિન્દુ રાષ્ટ્ર શા માટે શોધે છે?
ભાગવતે સ્પષ્ટ કર્યું કે તેઓ એવા હિન્દુ રાષ્ટ્ર માટે કામ કરી રહ્યા છે જ્યાં મુસ્લિમો, ખ્રિસ્તીઓ અને અન્ય લઘુમતીઓને પોતાનો માર્ગ અપનાવવાની સ્વતંત્રતા હશે. "કોઈને પણ બાકાત રાખવામાં આવશે નહીં," તેમણે ભારપૂર્વક કહ્યું. શું એનો અર્થ એ છે કે RSS ઇચ્છે છે કે અન્ય ધર્મોના અનુયાયીઓ સમાનતાની બંધારણીય ગેરંટીનો આનંદ માણવાને બદલે હિન્દુઓ પર દયાળુ રહેવાનો વિશ્વાસ રાખે? ભાગવતના ઉપદેશોનો સાર ઉદારતા અને શૌર્યની ખાતરી હતી, અધિકારો અને ન્યાયની શક્તિનો નહીં. અંતે, તેમણે જાહેર કર્યું, "આખા દેશને મારે સંઘ બનવો પડશે."
જો લઘુમતીઓ, રાજકીય હરીફો અને ટીકાકારો તેમના મૂળભૂત અધિકારોનું ઉલ્લંઘન અનુભવી રહ્યા છે. જ્યારે દેશનો માત્ર એક ભાગ સંઘનો ભાગ છે, તો જો સંઘ સંપૂર્ણ દેશ પર નિયંત્રણ મેળવે તો શું થશે? 11 વર્ષના હિન્દુત્વ શાસન પછી, મુસ્લિમોનો અવાજ નબળો પડી ગયો છે - 2024 માં, પ્રથમ વખત, એક પણ મુસ્લિમ વિના કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની રચના કરવામાં આવી છે. તેમના આજીવિકાના રસ્તાઓ વધુ મર્યાદિત બની ગયા છે. જો હિન્દુત્વના સમર્થકો, જેઓ ભારતને વિશ્વગુરુનો દરજ્જો આપવાનું વચન આપે છે, તો આજે મુસ્લિમ નાગરિકના હૃદયના ધબકારા સાંભળે, તો તેઓ અહેમદ ફરાઝ દ્વારા લખાયેલા આ શેર, "બસ્તિયાં ચાંદ-સીતારોંમેં બસાને વાલોં/મેરી દુનિયાકી તો બુઝતી જાતી હૈં ચિરાગ" જેવું કંઈક સાંભળવા માટે તૈયાર છે.
ઇતિહાસ અને દંભ–
RSS વડાએ કહ્યું કે જ્યારે તેઓ આક્રમણકારોના નામ ભૂંસી નાખવાનું સમર્થન કરે છે, ત્યારે તેઓ મુસ્લિમો વિરુદ્ધ બોલતા નથી. "કોઈ પણ સ્થળનું નામ આક્રમણકારોના નામ પર રાખવું જોઈએ નહીં. (સ્વતંત્રતા સેનાની) અશફાકુલ્લા ખાન અને (સૈનિક) અબ્દુલ હમીદના નામ સ્વીકાર્ય છે," તેમણે સ્પષ્ટતા કરી. તેથી, RSS નક્કી કરશે કે કોણ સારો અને સ્વીકાર્ય મુસ્લિમ છે. સામાજિક અને રાજકીય પરિસ્થિતિઓના આધારે, તેઓ નક્કી કરશે કે કયો મુસ્લિમ ભારતમાં રહી શકે છે અને કોને પાકિસ્તાન જવાનું કહેવામાં આવશે. કર્નલ સોફિયા કુરેશીને સહન કરવામાં આવશે કારણ કે તે ભારતીય સેનાના પરાક્રમો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે અને દિલ્હી યુનિ.ના પ્રોફેસર અલી ખાન મહમુદબાદને વાજબી પ્રશ્નો પૂછવા બદલ પીછો કરવામાં આવશે. વિશ્વ શાંતિ માટે પ્રાર્થના કરનારાઓના હૃદયમાં લઘુમતીઓ માટે આ શરતી સ્નેહ, અને છતાં ગાઝામાં નરસંહારનો આરોપ મૂકાયેલા બેન્જામિન નેતન્યાહૂ પ્રત્યે તેમની અવિરત પ્રશંસાનો દેખાડો કરે છે, તે નિઃશંકપણે મૂંઝવણભર્યું છે.
ભાગવતે દલીલ કરી હતી કે વિવિધ ધર્મોનું પાલન કરવા છતાં, ભારતીયોમાં એક સામાન્ય સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક લક્ષણ છે, તેથી "સામગ્રી" સમાન હતી. કહેવાની જરૂર નથી કે ભાગવતે સમજાવ્યું ન હતું કે શા માટે હિન્દુ રાષ્ટ્રના મૂળ હિમાયતી સાવરકરે લખ્યું હતું કે "
મુસ્લિમો અને ખ્રિસ્તીઓને હિન્દુઓ સાથે સમાનતા આપી શકાતી નથી, કારણ કે તેઓ "હિન્દુ-સ્થાન" ને તેમની પવિત્ર ભૂમિ માનતા નથી."
સાવરકરે મુસ્લિમો અને ખ્રિસ્તીઓને ભારતમાં રહેવાની શરતી મંજૂરી આપતા કહ્યું, "...અમે ક્યારેય લઘુમતીઓના ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને ભાષાના રક્ષણની ખાતરી આપીશું નહી. પરંતુ હિન્દુઓને તેમના ધર્મ, સંસ્કૃતિ અને ભાષાનું રક્ષણ કરવાની સમાન સ્વતંત્રતા પર તેમના તરફથી કોઈપણ આક્રમણને હવે સહન કરીશું નહીં." જમણેરી કટ્ટરપંથીઓનું સહિષ્ણુતાનું સ્તર એટલું નાજુક છે કે તેઓ મહાત્મા ગાંધીને પણ સહન કરી શકતા નથી. મહાન સ્વાતંત્ર્ય સેનાની, જવાહરલાલ નેહરુ, તેમના માટે સૌથી વધારે ઘૃણાપાત્ર વ્યક્તિ છે.
આર એસએસના બીજા સરસંચાલક એમ. એસ. ગોલવાલકર(૧૯૦૬–૧૯૭૩)ની " એડોલ્ફ હિટલરના સત્તા કાળમાં યહુદીઓને ધિક્કારવા માટે જર્મનવંશીયતા સર્વોપરી છે" તેવી કુખ્યાત ટિપ્પ્ણી કરીને આવકારી હતી. તેથી જર્મન પ્રજા(આર્યન વંશીય)વીશ્વ પર સત્તા પ્રાપ્ત કરવા પુર્વ નિર્મિત છે.ભિન્ન ભિન્ન વંશીય જાતીઓનું એકબીજામાં એકરુપ થઇને સામાજીક રીતે સમરસ (to be assimilated into one united whole) થઇ જવું અશક્ય છે. સંઘ પરિવારને દેશના તમામ નાગરિકોને લેશમાત્ર ભેદભાવ વિના બંધારણે બક્ષેલી સમાનતા માન્ય નથી. તેઓ ઇચ્છે છે કે લઘુમતીઓ હિન્દુઓની સદ્ભાવના અને દયા પર ટકી રહે. ભુતકાળના કે વર્તમાન સંઘના કોઇ વડાએ અત્યાર સુધી પેલા બીજા સરસંચાલક ગોલવાલકરની 'જર્મનવંશીય સર્વોપરિતા' વાળી ટીપ્પણી પર કોઇ સ્પષ્ટતા કરી નથી.
ચારિત્ર્ય નિર્માણ મિશન–
ભાગવતે ચારિત્ર્ય નિર્માણ પર અસાધારણ ભાર મૂક્યો. તેમણે લોકોને કહ્યું કે તેઓ પોતે જુએ કે RSS કાર્યકરો કેટલા શિસ્તબદ્ધ અને કર્તવ્યનિષ્ઠ છે! તેમણે "વિચાર, સંસ્કાર અને વ્યવહાર" - વિચાર, ઉછેર અને વર્તન - ની શુદ્ધતા પર ભાર મૂક્યો. તેમણે શુદ્ધતા, સરળતા અને સમગ્ર માનવજાત માટે પ્રેમને પ્રશિક્ષિત RSS કાર્યકર્તાના ગુણો તરીકે પણ ઉલ્લેખ કર્યો.
જે લોકો નાગપુરના રેશીમ બાગમાં RSSના ઉમદા લોકોને જોવા માટે જઈ શકતા નથી તેઓ પોતાની આસપાસ જોઈ શકે છે અને એક ઝલક મેળવી શકે છે. ઉદાહરણ તરીકે, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી. તેમના પર વિપક્ષ દ્વારા વિભાજનકારી રાજકારણ, જૂઠાણા, ક્રોની મૂડીવાદ અને પારદર્શિતા અને જવાબદારીના અભાવનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. ભાગવતે પૂછ્યું, "શું તમે કોઈ RSS કાર્યકર્તાને હિંસા અને આક્રમક વર્તનમાં સંડોવતા જોયો છે?" તેમણે કહ્યું, "અમે મહત્તમ લોકોના મહત્તમ ભલાથી સંતુષ્ટ નથી. અમે ઇચ્છીએ છીએ કે સર્વ ભવન્તી સુખિનઃ - દરેક વ્યક્તિ ખુશ રહે." તેમણે ગાંધીજીના સિદ્ધાંતો, અંતરાત્મા વિના આનંદ, નૈતિકતા વિના વાણિજ્ય, બલિદાન વિના ધર્મ... વગેરેનો પણ ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે રાષ્ટ્રને કૌટુંબિક મૂલ્યો, વ્યક્તિગત અખંડિતતા, પરંપરાગત પોશાક અને ખોરાકનું રક્ષણ અને સામાજિક આચરણ પર વ્યાખ્યાન આપ્યું.
શું RSS દ્વારા તાલીમ પામેલા પુરુષો અને સ્ત્રીઓ ખરેખર કરુણા અને શાંતિના રાજદૂત છે? સારું, ખરાબ ઉદાહરણો ન જુઓ. ભાગવતે રચનાત્મક વિચારસરણીની સલાહ આપી છે. એવું ન કહો કે ભાજપના મુખ્યમંત્રીઓ અલી-બજરંગબલી અને અમે 80--પેલા20 વિશે વાત કરે છે. "ગોલી મારો સાલો કો" અને "હરમજાદે વિરુદ્ધ રામઝાદે" જેવા નારા લગાવનારા મંત્રીઓને ભૂલી જાઓ. અથવા નકલી એન્કાઉન્ટર, અપહરણ અને હત્યામાં સંડોવણીના આરોપોનો સામનો કરનારા મંત્રીઓને ભૂલી જાઓ. દરેક તહેવાર પર મસ્જિદોની બહાર ભેગા થઈને મુસ્લિમો વિરુદ્ધ ખરાબ શબ્દો બોલતા ભટકતા યુવાનોને અવગણો. ના, કોને પ્રેમ કરવો, શું ખાવું અને શું પહેરવું તે નક્કી કરતી જાગ્રત ગેંગ વિશે વિચારશો નહીં. અથવા લિંચિંગ વિશે વિચારશો નહીં. મુસ્લિમ વિક્રેતાઓનો બહિષ્કાર કરવા માટે બોલાવતા ગુંડાઓને તમારા વિચારને બગાડવા ન દો. જો "નૈતિકતા વિનાના વાણિજ્ય" વિશે વિચારતી વખતે મૂડીવાદીઓ મનમાં દોડી જાય, તો મન બંધ કરી દો.
ભાગવતે પરંપરાના સંરક્ષણની હિમાયત કરી છે. શું આનો અર્થ એ છે કે મુસ્લિમો જાહેર સ્થળોએ મુક્તપણે નમાઝ અદા કરી શકે? જેમ હિન્દુઓ એરપોર્ટ પર, ટ્રેનોમાં અને બજારોમાં કોઈપણ અવરોધ વિના ભજન ગાય છે? મુસ્લિમ મહિલાઓ તેમના પરંપરાગત પોશાક અને બુરખા પહેરે છે તો આટલો બધો હોબાળો શા માટે? આખા શ્રાવણ મહિના દરમિયાન માંસ અને માછલીની દુકાનો બળજબરીથી કેમ બંધ રાખવામાં આવે છે? ઓહ! નાના વિચલનો કહેવાય માટે દરગુજર!. સંમત.
પરંતુ મથુરા અને કાશી માટે રામ મંદિર જેવા આંદોલનોને શા માટે મંજૂરી આપવી? નફરત અને રક્તપાતનો બીજો તબક્કો? ભાગવતે કહ્યું કે આ ફક્ત ત્રણ સ્થળો છે અને મુસ્લિમોએ મોટા હૃદયવાળા અને ખાલી થવાનું સૂચન કર્યું. ગાંધીના તે પવિત્ર સિદ્ધાંતને યાદ રાખો જે ભાગવતે ટાંક્યો હતો: ( By Courtesy- The wire)
