વડાપ્રધાન મોદીજી અનેગૃહમંત્રી અમીત શાહ!
તમે બંનેએ આ દેશને ક્યાં લાવીને મુક્યો છે. અને હજુ તમારે તેને ક્યાં લઇ જવો છે?
ભાજપ સંચાલિત મધ્યપ્રદેશની એક આદીવાસી ૨૫ વર્ષીય મહીલા નામે દેવા પારઘીને પોલીસ કસ્ટડીમાં મારી નાંખવામાં આવી હતી.તેના કાકાને પોલીસ કસ્ટડીમાં પગ ભાંગી નાખવામાં આવ્યો.
દેશની સર્વોચ્ચ અદાલતે જવાબદાર બે પોલીસ અધીકારીને પકડી લાવવા હુકમ કરવો પડે તો પણ તેમની ધરપકડ ન થાય! મધ્યપ્રદેશની ભાજપી સરકાર ફરાર અધિકારીઓને સર્વોચ્ચ અદાલતના હુકમનો અનાદર કરીને નિયમિત પગાર ચુકવે!
વાંચક મિત્રોને વિનંતી કે શાંત ચિત્તે, આ સત્તાધારીઓએ દેશની સર્વોચ્ચ અદલાતને પણ તમામ અન્ય સંસ્થાઓની પોતાના હિતોના રક્ષણ માટે કેવી બનાવી દીધી છે? માનનીય સર્વોચ્ચ અદાલાતના માનનીય ન્યાયધીશોના આ કેસના નિરિક્ષણોથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ.
કસ્ટોડિયલ મૃત્યુ કેસ: સુપ્રીમ કોર્ટે મધ્યપ્રદેશ સરકાર અને સીબીઆઈને 7 ઓક્ટોબર સુધીમાં ફરાર પોલીસ અધિકારીઓની ધરપકડ કરવા અથવા અવમાનનાના આરોપોનો સામનો કરવા જણાવ્યું છે
સુપ્રીમ કોર્ટે શુક્રવારે મધ્યપ્રદેશ સરકાર અને સેન્ટ્રલ બ્યુરો ઓફ ઇન્વેસ્ટિગેશન (સીબીઆઈ)ને 25 વર્ષીય દેવા પારધી( મહીલા)ના કસ્ટોડિયલ ડેથ– મૃત્યુના આરોપી બે ફરાર પોલીસ અધિકારીઓની ધરપકડ કરવા માટે 7 ઓક્ટોબર સુધીનો સમય આપ્યો છે, ચેતવણી આપી છે કે આમ કરવામાં નિષ્ફળતા અનાદરને આમંત્રણ આપશે અને રાજ્યના અધિક મુખ્ય સચિવ અને સીબીઆઈના તપાસ અધિકારીને બીજા દિવસે કોર્ટમાં હાજર રહેવાની સદર હુકમ પ્રમાણે ફરજ પડશે.
જસ્ટિસ બી.વી. નાગરથ્ના અને આર. મહાદેવનની બેન્ચે કહ્યું કે અધિકારીઓ માટે 15 મેના તેના આદેશને અમલમાં મૂકવા માટેની આ "છેલ્લી તક" છે, જેણે તપાસ સીબીઆઈને ટ્રાન્સફર કરી હતી અને આરોપી પોલીસ અધિકારીઓની એક મહિનાની અંદર ધરપકડ કરવાનો નિર્દેશ આપ્યો હતો.
"આ કોર્ટના નિર્દેશના અમલીકરણમાં કોઈ પ્રગતિ થઈ નથી "... આગામી કોર્ટ વેકેશનને ધ્યાનમાં રાખીને, અમે નિર્દેશ આપીએ છીએ કે પ્રતિવાદીઓ આ કોર્ટના નિર્દેશનું પાલન સુનિશ્ચિત કરે અને 7 ઓક્ટોબરના રોજ અથવા તે પહેલાં અરજદારના વકીલને તેની નકલ આપીને સોગંદનામું દાખલ કરે," તેમ કહેવામાં આવ્યું છે.
જ્યારે રાજ્યના વકીલે દેશની સર્વોચ્ચ કોર્ટને અધિકારીઓની વ્યક્તિગત હાજરીની જરૂરિયાતને છોડી દેવા વિનંતી કરી, ત્યારે કોર્ટે કહ્યું, "અમે ખૂબ ધીમે અને સાવધાનીપૂર્વક આગળ વધી રહ્યા છીએ. જો કે, જો કોઈ પાલન ન થાય, તો તેમને આરોપો ઘડવા માટે તૈયાર રહેવા દો." ન્યાયાધીશોએ એ પણ સંકેત આપ્યો કે જો સમયમર્યાદા સુધીમાં ધરપકડ કરવામાં ન આવે તો તેઓ રાજ્યના પોલીસ મહાનિર્દેશકને સદર કોર્ટ સમન્સ પાઠવી શકે છે.
રાજ્યના વકીલે રજૂઆત કરી હતી કે આરોપી અધિકારીઓ, ઇન્સ્પેક્ટર સંજીવ સિંહ માવઈ અને ઉત્તમ સિંહ કુશવાહા, એપ્રિલથી ફરાર હતા, અને સ્પષ્ટતા કરી હતી કે મે મહિનાથી તેમના પગાર ચૂકવવામાં આવ્યા નથી. અગાઉની સુનાવણીમાં, બેન્ચે ધરપકડના આદેશ છતાં પગારના સતત વિતરણ સામે કડક વાંધો ઉઠાવ્યો હતો, તેને "ઉગ્ર અવમાનના" ગણાવી હતી.
જોકે, બેન્ચે કહ્યું કે રાજ્ય વહીવટીતંત્ર દ્વારા કરવામાં આવેલા પ્રયાસોથી તે "અપ્રભાવિત" છે. "અમે ઇચ્છીએ છીએ કે અધિકારીઓની ધરપકડ કરવાનો આદેશ આપતો આ કોર્ટના આદેશ અનુસરવામાં આવે. તમે તેમને પગાર આપો કે સસ્પેન્ડ કરો, તે તમારો ચોકીદાર છે. આ કોર્ટની મહિમા( આબરુ) જાળવી રાખવો જોઈએ," કોર્ટે કહ્યું.
સીબીઆઈ વતી હાજર રહેલા એડિશનલ સોલિસિટર-જનરલ રાજકુમાર ભાસ્કર ઠાકરેએ કહ્યું કે એજન્સીએ દરોડા પાડ્યા છે, અધિકારીઓને જાહેર કરાયેલા ગુનેગાર જાહેર કર્યા છે અને તેમના ઠેકાણા શોધવા માટે દેખરેખ રાખી છે. જોકે, બેન્ચે વળતો જવાબ આપ્યો, "જો આ બે અધિકારીઓ ખાનગી વ્યક્તિઓ હોત, તો તેમની ટૂંક સમયમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હોત. કારણ કે તેઓ પોલીસ ઇન્સ્પેક્ટર છે, તેથી તમને તેમની ધરપકડ કરવામાં મુશ્કેલી પડી રહી છે... આ કેસનો લાંબો અને ટૂંકો મુદ્દો આટલો જ છે."
સેશન્સ કોર્ટમાં અગાઉ દાખલ કરાયેલી આગોતરા જામીન અરજીઓ છતાં આરોપીઓને શોધવામાં નિષ્ફળતા પર ન્યાયાધીશ મહાદેવને એજન્સી પર વધુ ભાર મૂક્યો. "તેઓ આગોતરા જામીન અરજીઓ દાખલ કરવા છતાં તમે તેમને શોધી શકતા નથી?" તેમણે પૂછ્યું, ઉમેર્યું, "તો પછી તમે સોગંદનામું આપ્યું કે તમે લાચાર છો અને તમે તેમને શોધી શકતા નથી."
અરજદાર વતી હાજર રહેલા એડવોકેટ પાયોશી રોયે પ્રશ્ન કર્યો કે સીબીઆઈ અને રાજ્ય વહીવટીતંત્ર બંનેની "સંપૂર્ણ શક્તિ" ધરપકડ કરવામાં કેવી રીતે નિષ્ફળ ગઈ. તેમણે એવો પણ આરોપ લગાવ્યો કે આ કેસના એકમાત્ર સાક્ષી, પીડિતાના કાકા ગંગારામ પારધીને ન્યાયિક કસ્ટડીમાં માર મારવામાં આવ્યો હતો. પોલીસ કસ્ડીમાં હતા ત્યારે સદર પીડીતાના કાકાનો પગભાંગી નાંખવામાં આવ્યો હતો. અને મારી નાંખવાની ધમકી આપવામાં આવી હતી જેથી પરિવારને તિરસ્કારની અરજી પાછી ખેંચી લેવા દબાણ કરી શકાય.
બેન્ચે અગાઉ સીબીઆઈને ચેતવણી આપી હતી કે જો સાક્ષીને કંઈ થયું તો તેને બક્ષવામાં આવશે નહીં. "સાક્ષીની સ્થિતિનું શું? કસ્ટડીમાં હોવા છતાં તેને ફ્રેક્ચર થયું છે. અમે બીજું કસ્ટડીમાં મૃત્યુ ઇચ્છતા નથી," ન્યાયાધીશોએ કહ્યું હતું.
એક તબક્કે, રાજ્ય દ્વારા આરોપીને શોધી કાઢવામાં નિષ્ફળતા છતાં ખંતના વારંવારના દાવાઓથી ગુસ્સે થઈને, બેન્ચે અધિકારીઓની સેવાઓ સમાપ્ત કરવાનું સૂચન કર્યું. "બંને અધિકારીઓની નોકરી સમાપ્ત કરો,એટલે તેઓ આપમેળે સપાટી પર આવશે", ન્યાયાધીશ નાગરત્નાએ ટિપ્પણી કરી.
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
સૌ. હીન્દુ અંગ્રેજી દૈનીક. ભાવાનુવાદ.તા. ૨૬મી સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૫.
