" અંધશ્રધ્ધા નાબૂદીનું" કર્ણાટક રાજ્ય કોંગ્રેસ પક્ષ મોડલ-
મુખ્યમંત્રી સિદ્ધારમૈયા, રાજ્યમાં બંધારણીય દેશભક્તિનો વિકાસ કરી રહ્યા છે.
વાસ્તુશાસ્ત્રની અંધશ્રધ્ધાને નાબૂદી- આપણા સમયમાં, મહાન મહત્વ ધરાવતા નાના પગલાં લેવા માટે થોડી રાજકીય હિંમતની જરૂર પડે છે. તેથી જ્યારે કર્ણાટકના નવા ચૂંટાયેલા મુખ્યપ્રધાન, સિદ્ધારમૈયાએ વિધાનસભા ખાતે તેમની ઓફિસમાં દક્ષિણ દિશાનો દરવાજો ખોલ્યો, ત્યારે તે પાંચ વર્ષની લાંબી રાજકીય અંધશ્રદ્ધાને ટાળી રહ્યા હતા. તેણે કહ્યું, તેના બદલે, ઓરડામાં સારી વેન્ટિલેશન અને પ્રકાશ, અને "શુદ્ધ માનસિકતા" કરતાં વધુ સારી કોઈ વાસ્તુ નથી. સામા પ્રવાહે તરવા આવા સરળ નિવેદન કરવા પણ કેટલા મુશ્કેલ છે.
અંધશ્રધ્ધા નાબૂદી માટે કાયદો- તત્કાલીન વિપક્ષ ભાજપ, JDS અને વિવિધ ધાર્મિક વડાઓના ઉગ્ર વિરોધને પગલે, કર્ણાટક પ્રિવેન્શન એન્ડ ઈરેડીકેશન ઓફ અમાનવીય દુષ્ટ પ્રથાઓ અને કાળો જાદુ અધિનિયમ, 2017 આખરે 2020 માં કાયદો બનાવવામાં આવ્યો છે.
પ્રદક્ષિણા પવિત્ર સ્થાનો, યાત્રાઓ અને ધાર્મિક સ્થળોએ કરવામાં આવતી પરિક્રમા, તેમજ "મડેસ્નાન" ની પ્રચંડ પ્રથા- જેમાં દલિતો બાકીના વધેલા ખોરાક એકઠો કરવા પર આળોટે છે ભલે તે પ્રથાને આમ જો તે "સ્વૈચ્છિક"છે તેમ બતાવવામાં આવે છે તે બધાને હવે ગેરકાયદેસરની યાદીમાં' મૂકી દીધા.
પરંતુ જ્યારે કર્ણાટક પ્રિવેન્શન ઓફ સ્લોટર એન્ડ પ્રિઝર્વેશન ઓફ કેટલ એક્ટ 2020 માં પસાર થયો ત્યારે એક હિંદુ " ધાર્મિક શુકન પ્રથા" ભાજપ સરકારએ '' તેઓ એક ગાયને વિધાનસભા પરિસરમાં લાવ્યા હતા.પરંતુ મે 2023 માં આ બધી "શુભતા" તેમને બચાવી શકી ન હતી.
ભાજપ સરકાર દ્વારા રાજ્યની ફેબ્રિકને થયેલા નુકસાનને પાછું લાવવા કોંગ્રેસ ઘણું બધું કરે છે. તેની "પાંચ ગેરંટી" પૂરી કરવા ઉપરાંત, અમારી પાસે હવે એક સરકાર છે જે તેની પોલીસને ધિક્કારવાળું ભાષણ, ધિક્કાર અપરાધ અથવા કોઈપણ જાહેર કૃત્યોમાં સામેલ લોકો સામે કાર્યવાહી કરવા સૂચના આપે છે જેને બસવરાજ બોમાઈ સરકાર દ્વારા "ન્યાયી પ્રતિક્રિયા" તરીકે નિયમિતપણે સ્વીકારવામાં આવી હતી.
આ કોઈ સરળ કાર્ય નથી, કારણ કે છેલ્લા ત્રણ વર્ષથી પોલીસ દળમાં ઘણા લોકો તેમના હિંદુત્વ ઓળખપત્રોને સ્લીવમાં પહેરવા ટેવાયેલા હતા, તદ્દન શાબ્દિક રીતે - કેટલાક વિજયાદશમીના દિવસે, 2021ના દિવસે ફરજ પર કેસરી "મુફ્તી" પહેરીને આવ્યા હતા. હિજાબ પહેરેલી મહિલાઓને વ્યંગાત્મક રીતે તેમની રાજકીય નિષ્ઠા જાહેર કરવી. આજે,સદર પોલીસતંત્રને તેઓને તેમની બંધારણીય જવાબદારીની સતત યાદ અપાવવામાં આવે છે.
ભાજપે તેમને બધાને બતાવ્યું છે કે ભારતીય લોકો અને તેના પાલતુ ધ્યેયો વચ્ચે અસરકારક બંધન બનાવવા માટે પ્રતીકો મહત્ત્વપૂર્ણ છે. તેથી જ્યારે નવી કર્ણાટક સરકારે જૂનની શરૂઆતમાં નિર્ણય લીધો કે બંધારણની પ્રસ્તાવના શાળાઓ અને કોલેજોમાં દરરોજ વાંચવામાં આવશે.અમારો પ્રયત્ન પ્રજાના દરેક વર્ગમાં "કાયદાઓ, મૂલ્યો અને વિચારોના સમૂહ પ્રત્યે શાંત, તર્કસંગત વફાદારી" કેવી રીતે વિકસે તેના પર છે. આમ તો આ અભિગમનું મુળ પેલા રાજકીય ચીંતક હેબર્મસએ કરેલી દેશભક્તિની વ્યાખ્યા જ છે.
15 સપ્ટેમ્બર, 2023, વિશ્વ લોકશાહી દિવસ - ભગવદ ગીતાના પઠાનને બદલે રાજ્યના સમાજ કલ્યાણ પ્રધાન એચસી મહાદેવપ્પાએ 15 સપ્ટેમ્બર, 2023, વિશ્વ લોકશાહી દિવસની ઊજવણીના સંદર્ભમાં લાખો વિદ્યાર્થીઓ અને નાગરિકોને શેરીના ખૂણા, શાળાઓ અને બજારોમાં ઉભા રહેવા, દેશના પવિત્ર પુસ્તક બંધારણ પ્રત્યેની તેમની પ્રતિજ્ઞાને નવીકરણ કરવા વિનંતી કરી. અન્ય ધાર્મિક વિધિઓને બદલવા માટે આ કોઈ પોકળ વિધિ નથી. બંધારણીય દેશભક્તિની દિશામાં સરકારના પગલાના વધુ સંકેતો હતા.
કાવેરી જળ વહેંચણી વિવાદ પર તમામ પક્ષકારોની સલાહ લેવા માટે, નવી શિક્ષણ નીતિને બિનજરૂરી રીતે ઉતાવળમાં અને અવિચારી રીતે અપનાવવા પર રોક લગાવવા અને શાળાના પાઠ્યપુસ્તકોમાં વધુ ગંભીર ફેરફારોને દૂર કરવા માટે, સરકાર સાવચેતીપૂર્વક તબક્કાવાર આગળ વધી રહી છે .
ગુલાબની પાંખડીઓની પુષ્પવર્ષા , બુકે , શાલ, હાર વિ થી મુખ્યપ્રધાનથી શરુ કરીને કોઈ પ્રધાનનું સ્વાગત નહીં. ફક્ત પુસ્તકોથી સ્વાગત માન્ય.પરંતુ આવા સંકેતો ક્રાંતિ નથી કરતા. જૂની આદતો સામે સખત રીતે એક રચનાત્મક વિચાર રજૂ કરે છે.
સર્જનાત્મક રીતે "કર્ણાટક મોડલ" પર પુનર્વિચાર કરવાની ઘણી તક છે. પરંતુ હાલ રાજ્યના લોકો ઘણા સમય બાદ અલગ હવામાં શ્વાસ લે છે.
લેખક -જાનકી નૈયર બેંગ્લુરુ સ્થિત ઈતિહાસકાર છે. ( સૌ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ)
તા. 7મી ઓક્ટોબર ભાવનુવાદ .
આગામી લેખો - નિરીશ્વરવાદ બીજો લેખ - નિરીશ્વરવાદનો વૈશ્વિક ઇતિહાસ .---------------------------------------------------------------------------------------------
" અંધશ્રધ્ધા નાબૂદીનું" કર્ણાટક રાજ્ય કોંગ્રેસ પક્ષ મોડલ- સામે
મોદી સાહેબના મુખ્યમંત્રીશ્રી ભુપેન્દ્ર પટેલ ની ગુજરાત સરકારનું અંધશ્રદ્ધા સંવર્ધન મોડેલ -
શનિવારે એક સરકારી રીલીઝમાં જણાવાયું છે કે વિવિધ સંસ્થાઓ અને ટ્રસ્ટો તરફથી તીર્થસ્થળોના વિકાસ માટે મળેલી દરખાસ્તોને પગલે મુખ્યમંત્રી ભૂપેન્દ્ર પટેલ દ્વારા "સાવધાનીપૂર્વક વિચારણા કર્યા પછી" આ નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે.કારણ કે મંદિરમાં ભક્તોનો ભારે ધસારો જોવા મળે છે અને સુવિધાઓને અપગ્રેડ કરવાની જરૂર છે.
ગુજરાતપવિત્રયાત્રાધામ ડેવલપમેન્ટ બોર્ડ (GPYDB), ધાર્મિક મંદિરોની જાળવણી અને વિકાસ માટે કામ કરતી સરકારી સંસ્થાએ "નાના મંદિરો અને ગામ સ્તર" ના વિકાસ માટે રૂ.37.8 કરોડ ફાળવવા માટે "સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી" આપી છે.
કુલ ફાળવણીમાં સૌથી મોટો શેર મહેસાણા જિલ્લાના મંદિરોનો રૂ. 15.66 કરોડનો છે. મહેસાણામાંથી છ મંદિરો યાદીમાં છે - શ્રી ઠાકોરજી મંદિર ઉપેરા, શ્રી નીલકંઠ મહાદેવ મંદિર ઉનાવા, શ્રી હનુમાન મંદિર, શ્રી શનિદેવ મંદિર, શ્રી દશામા મંદિર કડિયા અને શ્રીકૃષ્ણ મંદિર વલમ.
વડોદરા જિલ્લા માટે, શ્રી વ્યાસેશ્વર મહાદેવીન બરકાલ સિનોર; ડભોઇમાં શ્રી ગઢ ભવાની માતાજી મંદિરના "ઉન્નતીકરણ" માટે રૂ. 7.45 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે; રાયપુરમાં શ્રીભાથીજી મંદિર અને પાદરા તાલુકામાં શ્રી મહીસાગર માતા મંદિર ડબકા. વધુમાં, અમદાવાદના ધોળકાના મોતીબોરુ ખાતે શ્રી ભટેડિયા ભાન મંદિર ના વિકાસ માટે રૂ. 4.09 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે. જ્યારે રૂ. 4.48 કરોડ શ્રી ખોડિયાર માતા મંદિરના બ્યુટીફિકેશન માટે ફાળવવામાં આવ્યા છે અને 1 કરોડ, સમી આ વલ્લી જિલ્લાના 1 કરોડ વરુણાના પાટણ જિલ્લાના પાટણમાં વરૂણામાં. શ્રી રિદ્ધિ સિદ્ધિ ગણપતિ મંદિર મોડાસા ના વિકાસ માટે ચિહ્નિત. 47.57 લાખની ફાળવણી "રાજ્ય હસ્તકના મંદિરો" માટે કરવામાં આવી છે, જેમાં ચંદ્રાસણ મહેસાણા ખાતેના શ્રી ચંદ્રેશ્વર મહાદેવ મંદિરનો સમાવેશ થાય છે. ઉપરાંત, પાટણ જિલ્લાના ભુતિયાવાસણા ખાતેના શ્રી ભુતેશ્વર મહાદેવ મંદિર માટે રૂ. 2.7 કરોડ ફાળવવામાં આવ્યા છે. ( સૌ. ઈ.એક્ષ ન્યુઝ તા.8-10-23.)
ભાવાનુવાદ.
Sam
