વોશિંગ્ટનને મોદીના ભાજપને સમર્થન આપવાનું બંધ કરવાની જરૂર છે.
ભાગ-3.અને અંતિમ .
વોશિંગ્ટનને મોદીના ભાજપને સમર્થન આપવાનું બંધ કરવાની જરૂર છે. ભારત સરકારે જાણવું જોઈએ કે તેના સ્થાનિક રાજકીય નિર્ણયો વોશિંગ્ટન સાથેના સંબંધોને જટિલ અને જોખમમાં મૂકવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. ભારતીય મતદારોએ પણ તે જાણવું જોઈએ. બિડેન વહીવટીતંત્રે વધુ અહેવાલો લખવા અને પ્રકાશિત કરવા જોઈએ જે માનવ અધિકારો, સ્વતંત્રતાઓ અને લોકશાહી પ્રથાઓ પર ભારતના રેકોર્ડને સચોટ રીતે દર્શાવે છે.
(2) મારા દુશ્મન(ચીન)નો દુશ્મન-
અમેરિકા માટે ઘણા કિસ્સાઓમાં, ભારતને મદદ કરવાનો નિર્ણય સરળ છે. સને 2020માં જ્યારે ચીને ભારતીય સરહદમાં ઘૂસી જઈને આક્રમણ શરૂ કર્યું, ત્યારે વોશિંગ્ટને યોગ્ય રીતે નવી દિલ્હીને તાકીદે જરૂરી ઠંડા હવામાન ગિયર અને ચાઇનીઝ સ્થાનો પર ગુપ્ત માહિતી પ્રદાન કરી હતી.આ ઉપરાંત અમેરિકાએ ખુબજ અગત્યની સર્વેલન્સ ડ્રોનની (surveillance drones)આયોજિત ડિલિવરી ઝડપી કરી. ત્યારથી, અમેરિકી અધિકારીઓએ યોગ્ય રીતે તારણ કાઢ્યું કે તેઓ ભારતના નેતાઓ સાથે જમીન અને દરિયાઈ બંને રીતે સંરક્ષણ સહયોગ વિશે ભૂતકાળમાં કરેલ ચર્ચાઓ કરતાં વધારે સ્પષ્ટ અને નિખાલસ ચર્ચાઓ બંને દેશના હિતોમાં કરી શકે છે.અમેરિકન વિદેશ નીતિ ઘડનારાઓ આશા રાખે છે કે યુક્રેન પર રશિયાના વિનાશક આક્રમણ અને ભારત ઉપરના ચીનના ખતરાને સાથે મળીને વોશિંગ્ટનને નિર્ણાયક રીતે મુકાબલો કરી શકે છે. ભારત પોતાનું રશિયા પરનું ભારે અવલંબન પણ ધીમે ધીમે ઓછું કરી શકે છે.
(3) લોકશાહી રાજ્યપ્રથા અને જીવનપ્રથામાંથી ભારતે પીછેહઠ કરવી ખૂબ જ દુર્ભાગ્યપૂર્ણ બની રહેશે.પરંતુ નવી દિલ્હી હજુ પણ વોશિંગ્ટન માટે અમૂલ્ય ભાગીદાર છે. વિશ્વનો સૌથી વધુ વસ્તી ધરાવતો દેશ હોવા ઉપરાંત, ભારત વિશ્વની પાંચમી-સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થા છે. બીજું ભારત વિશ્વની સૌથી મોટી સૈન્ય અને ઉચ્ચ શિક્ષિત વૈજ્ઞાનિકો અને એન્જિનિયરોની નોંધપાત્ર કેડર ધરાવે છે.તેની પાસે પરમાણુ હથિયારોનો મોટો શસ્ત્રાગાર છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સની જેમ, ભારત ચીન વિશે ઊંડી ચિંતા ધરાવે છે. જેને તે પ્રાદેશિક અને વૈશ્વિક વ્યવસ્થાને પડકારવા માટે એક ખતરનાક શક્તિના હેતુ તરીકે જુએ છે. એક રીતે, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ માટે ભારતને સહકાર આપવા હવે આ શ્રેષ્ઠ ક્ષણ હોઈ શકે છે. પ્રશ્ન એ છે કે વોશિંગ્ટને ક્યાં સુધી જવું જોઈએ.રશિયન નિર્મિત લશ્કરી ગિયર પર ભારતને તેની ભારે નિર્ભરતા બદલવાની તક આપે છે.
(4) યુ.એસ. સિસ્ટમ્સ. ચીનનો મુકાબલો કરવા માટે ભારત સાથેના યુ.એસ.ના સહયોગને ચુસ્તપણે લક્ષ્યાંકિત કરવું જોઈએ. પરંતુ વોશિંગ્ટને નવી દિલ્હી સાથે સાવચેતી પૂર્વક વ્યવહાર કરવો જોઈએ. ખાસ એ વાતે સચેત રહેવું જોઈએ કે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ સાથે કામ કરવાની ભારતની ઈચ્છા સંજોગથી જન્મે છે, લોકશાહી મૂલ્યો કે પ્રતીતિથી નહીં અને જે ઝડપથી અદૃશ્ય પણ થઈ શકે છે. નવી દિલ્હીએ છેવટે, બેઇજિંગ અને વોશિંગ્ટન વચ્ચે તેણે શું ભૂમિકા ભજવવી જોઈએ તે અંગે શીત યુદ્ધ (Cold War)પછીના મોટા ભાગના વર્ષો વિતાવ્યા, અને તે ઘણીવાર ભૂતપૂર્વની પહેલ પર સહી કરે છે.
(5) સરહદી અથડામણ પછી પણ, ચીન અને ભારતનો વેપાર લગભગ એટલો જ છે જેટલો ભારત અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ સાથેનો છે. નવી દિલ્હી હજુ પણ બેઇજિંગ દ્વારા સ્થાપિત શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશનનો ભાગ છે. અને ઘણા ભારતીય નીતિ નિર્માતાઓ અને વિશ્લેષકો બહુધ્રુવીય વિશ્વને વધુ પસંદ કરશે જેમાં ભારત, બેઇજિંગ અને વોશિંગ્ટન વચ્ચેના નવા શીત યુદ્ધ દ્વારા વ્યાખ્યાયિત વિશ્વમાં અન્ય મહાન શક્તિઓ સાથે લવચીક સંબંધોને નેવિગેટ કરવા માટે સ્વતંત્ર છે - એક એવી દુનિયા જેમાં નવી દિલ્હીએ આંતરરાષ્ટ્રીય સંબંધોમાં સ્પષ્ટ પક્ષ લઈ લેવો જોઈએ. નવી દિલ્હીના સૌથી મોટા ભયમાંનો એક અનિશ્ચિત સમય માટે ભૌગોલિક રાજનીતિક ચીન સામેની સમસ્યા છે.
લેખમાળા અહિયાં પૂર્ણ થાય છે.
—----------------------------x —-------------------------------------
--
